donderdag  15  Augustus

50 jaar Jazz Middelheim, da's ook een 'Giant Step' !

Winus zegt dag

Jazz Middelheim kijkt vooruit en doet dat deze editie ondermeer met artist in residence Ambrose Akinmusire, een relatief jonge trompettist uit New York en nog steeds rising star. Iedereen vandaag is zeer lovend over z’n ‘Origami Harvest’ project, een band met rapper én strijkkwartet maar ik, ik weet het zo direct nog niet. ’De nieuwe jazz’ !’ hoor ik sommigen al zeggen en ja, ‘t is bij momenten en vooral dan aan de start zeer poëtisch met die fijne trompet en strijkers en ik wou da’k die kon plaatsen ook, in de rol van tussenspel, in en uitrollers van de verhalen maar dat was niet altijd zo. Soms bleef het strijkgordijn hangen als een mist en ging het mij vervelen. Dat de rapper van dienst Kokayi alias Carl Walker in contrast daartegen een vloed van criticism tegenover de etters van de Amerikaanse maatschappij afvuurde, daar had je niet van terug, dat was schieten met scherp maar ik zit daar niet op te luisteren weet je, heb enkel oor voor het muzikale en het glad strijken van die harde plooien door wat klassieke kamermuziek er achteraan en tussenin te zetten wond mij niet echt op ook. Duidelijk niet mijn lievelingsset vandaag…. Laat mij dan maar die van David Murray en de spoken words van Saul Williams die met z’n soulfull stem en performance meer vermag. Zijn grafrede op de begrafenis van dichter Amiri Baraka bracht Saul en Murray samen en hun set samen hier zal voor mij één der toppers van de dag blijken. De drive van vooral de drums van Amid Drake en de welbekende stuwende blaaspartijen van David Murray zelf maakte het geheel cool, relax en gelijk very entertaining ook. Ik meen trouwens da’k nooit eerder meer van Murray hield dan nu het geval was !...Toen waren we natuurlijk al wat verder in de dag gevorderd , een festivaldag die eerder vrolijk ingezet werd door een enthousiaste Idris Ackamoor en zijn Pyramids die feestelijk en met veel percussie het podium op kwamen gestapt. Idris blies de didgeridoo, bespeelde het wireless keyboard maar vooral toch wel de sax en zette een gesmaakte Afro American funkset neer die je wellicht wat aan Fela Kuti deed denken maar d’er zaten wat impro en spacy elementen bij die, al waren ze in lange niet zo free als bij Sun Ra, toch ook wat in die richting dreven. Absoluut te vermelden bij dit concert zijn de vioolpartijen van Sandra Poindexter, bij in de front, die soms samen met gitarist Bobby Cobb voor mooie harmonieën zorgde. Een geslaagde, zelfs sterke start was dat van het festival ! Tussen de sets op het hoofdpodium door had je natuurlijk nog die van de clubstage en daar is altijd wel wat te beleven, dat weet je van vorige jaargangen nog. Het betreft hier telkens korte sets, vandaag rond de ons welbekende New Yorkse bassist Reggie Washington die in België z’n tweede thuis lijkt te hebben gevonden. Zo staat -ie aan de start, een soort van introducing set, enkel maar on stage met z’n maat Fabrice Alleman, die fantastische Waalse saxofonist die we eigenlijk haast nooit op de Vlaamse podia treffen. Het is hij die vooral zal uitmunten in de 4 sets die qua bandleden steeds meer zal gaan uitbreiden naarmate de dag vordert. Met drummer E.J. Strickland wordt het al méér dan mooi als trio in set 2 en de  ‘Footprints’ van Shorter vervolgt voor een stuk de hommage aan Shorter en Coltrane die we eerder al kregen in het eerste deel. Je voelt het helemaal aangroeien en open bloeien en met Bobby Sparks aan piano erbij blijkt de derde set ‘Vintage New Acoustic’(lees hier mijn CD-recensie) voor mij absoluut de meest geslaagde van allemaal te zijn. Ambrose komt trouwens met Kokayi bij op het podium en het feestje barst hier los ! Dimmen even later dan maar want d’r staat nog een hoofdvogel te wachten ook on the head stage : Pharoah Sanders ! en ‘k ben er écht benieuwd naar. Vorige keer da’k hem hier zag maakte die niet zo'n goeie indruk…Vandaag echter wordt het dan weer schitterend en da’s mede te danken aan het feit dat die d’er zelf veel zin in heeft al komt -ie dan voorzichtig en met wandelstok het podium opgesloft! Het concert wordt ingezet door pianist Benito Gonzalez die ons vooral in het begin in vervoering kan brengen. Pharoah geeft veel ruimte aan z’n schitterende begeleiders waaronder ook drummer Gene Calderazzo. En dan, twintig na tien zal het geweest zijn , lijkt het concert stil te gaan vallen en niemand verwacht dan nog dat we tot elf uur zullen doorgaan. Pharoah blaast en zingt wat in de hoorn van z’n sax, waagt zich voorzichtig aan wat danspasjes en laat de band veel te lang zonder hem doorrazen. Gelukkig is daarna Trane duidelijk in the house om de puntjes op de I te zetten en weer alles in het goede spoor te leiden en met ‘Giant Steps’ gaan ze d’er finaal uit. Een absolute topper was dat van deze eerste dag Jazz Middelheim !. Daar kan Reggie Washington , die daarna nog afsluit op het clubpodium , met zijn ‘Rainbow Shadow Band’, een tribute to Jef Lee Johnson, dan ook geen weerwerk meer tegen bieden ! Het zij gezegd…

Winus

Idris Ackamoor & The Pyramids

hoofdpodium 15u30

Idris Ackamoor (alt & tenor sax) - Sandra Poindexter (akoestische & elektrische viool & percussie) - Bobby Cobb (gitaar & effects) - George Hearst (drums & percussie) - Gary Brown (bass) - Ernesto Marichales (congas & percussie)

Dit is een kleurrijk uitgedoste bende à la Bootsy Collins en doet me sterk denken aan Feau Kuti of Sun Ra en dus aan de Afro jazz met funk & space laagje. Idris Ackamoor is de leider en saxofonist, afkomstig uit Chicago. Hij richtte destijds tijdens zijn studies aan het Antioch College in 1971 de spirituele avant-garde-Afrojazzgroep ‘The Pyramids’ op. In het begin van de jaren zeventig bracht de groep in eigen beheer drie albums uit, die uitkwamen in zeer kleine oplagen. De muziek van The Pyramids vertoonde verwantschap met die van Sun Ra en Art Ensemble of Chicago. De groep was actief tot 1977, maar kwam ter gelegenheid van een compilatie-album van Ackamoor en de heruitgave van The Pyramids-albums in 2010 weer bij elkaar voor een concert. Hierna ging de band weer toeren en bracht het een nieuw album uit.

En zo belanden ze hier op Jazz Middelheim als opener op de Main Stage. Ze houden het midden tussen spacy funk en moderne Afro beats. Zangeres-violiste Sandra Pointdexter doet me denken aan violiste Regina Carter en kan ook goed overweg met de toetsen.

 Er komt ook een hele grote didgeridoo ten tonele. Het publiek wordt van in het begin aangezet tot dansen. De beats en conga’s rollen als van jewelste met call & response vocals. Het sextet speelt uit hun recente albums ‘We Be All Africans’ (2016) en ‘An Angel Fell’ (2018). Dit geeft ons ook een portie funk & soul. De goesting en positiviteit druipt ervan af. Maar er is ook ernst. Ze zijn sociaal geëngageerd en volgen de actualiteit met thema’s als klimaatverandering of politiegeweld in de VS (“Soliloquy For Michael Brown”) en schietpartijen in El Paso en Dayton. Ze brengen ook het nummer ‘Virgin’ van hun nieuwe te verschijnen plaat in de zomer van volgend jaar. Ackamoor en de zijnen brengen het festival goedgeluimd op gang met hun contrasten en zijn een beetje excentriek en intussen buiten piept de zon erdoor.

David Murray Quartet feat. Saul Williams

hoofdpodium 17u30

David Murray (tenorsax, basklarinet) – David Bryant (piano) – Hamid Drake (drums) - Rashaan Carter (contrabas) - Saul Williams (zang, spoken word)

Saxofonist David Murray is hier al vroeger enkele keren geweest en hij wil graag meevieren met 50 jaar Jazz Middelheim. Hij blijft me verrassen door de combinatie met woordkunstenaar  Saul Williams vandaag.  Sinds enkele jaren delen ze geregeld samen het podium en ze brengen hun album 'Blues For Memo' in de kijker. De mede muzikanten vormen een sterk op mekaar ingespeeld kwartet en brengen veel energie over naar het publiek. Het gaat er vaak intens aan toe met  spoken word en harde taal van Saul Williams die  ons doet nadenken over de wereld waarin we nu leven. De woorden zijn poetisch maar ook sterk geëngageerd met harde politieke boodschappen. Zijn performance is haast ritueel en vaak instant composing van teksten. Het zou beter zijn de teksten te projecteren om ze beter te verstaan maar de woorden liggen niet vast. Het is en blijft toch jazz en improvisatie.  Saul zegt dat we ons teveel afzonderen en in ons eigen cocon leven van technologische gadgets en de werkelijkheid niet meer ervaren.

Wat ook frappant is dat de woorden matchen met de muziek. Saul komt uit de hiphop wereld en heeft grote affiniteit en gevoel met muziek.  Saul ziet zichzelf als een observator en confronteert ons met de digitale wereld waarin de onderdelen van gsm’s  worden gewonnen in gebieden van slavernij wat al 100 jaar geleden ook zo was maar dan voor koffie en suikerplantages. In feite is de manier van draadloos communiceren ook al lang bestaande doordat muziek ons connecteert. Het gaat verder over het gevaar van machines en steeds verbonden te zijn. Hierij kan de pianist feilloos sterk soleren en Murray zijn high notes etaleren met zijn typische scheurende sax.

Ook ons koloniaal verleden van King Leopold II gelinkt aan Syrië, Brazilië en Turkije komt ter sprake en ook diamanten laten hen niet onberoerd. In het nummer  ‘A mirror of youth’ komt de combinatie eraan van kinderen in de nacht met priesters. Tja er is hier goed over nagedacht dat de composities van Murray matchen met de woordkunstenaar.   Op een gegeven moment zingt Williams ook de saxpartijen na van Murray. Williams krijgt voldoende ruimte om zijn zeg te doen. Toch al met al een sterke verrassende performance. Murray is zoals altijd veelzijdig op sax met zijn typische gierende kreten en hij dirigeert de band met vaste hand. Het publiek smaakt dit ook met verve, die gewaagde combinatie van poetische zang en jazz.

Ambrose Akinmusire ‘Origami Harvest’

hoofdpodium 19u30

Ambrose Akinmusire (trompet) - Kokayi [ Carl Walker] (zang) - Sam Harris (piano/toetsen) -Kendrick Scott (drums) - Maya Bennardo (viool) - Olivia de Prato (viool) - Victor Lowrie (altviool) -Tyler Borden (cello)

Ambrose Akinmusire is dit jaar de artist in residence en treedt elke dag hier op.  Vandaag brengt hij een heus octet op het hoofdpodium en dat na Murray.  Jawel, en hij staat er goed deze jonge trompettist van 37. Hij won enkele grote prijzen en werkt samen samen met Vijay Iyer, Jason Moran of ook Kendrick Lamar. Ambrose is al jaren de ‘coming man’ in jazz.  Album op album probeert hij steeds weer volop nieuwe muziek uit. Hij stelt nu zijn 4^de studio album  ‘Origami Harvest’ voor dat al vorig jaar uitkwam.  Hierin speelt het onvoorspelbare modern klassieke Mivos Quartet mee met een rapper. Dat levert wederom weerbarstige muziek op die vanuit de jazzbasis eerder tegen dwars modern klassiek dan tegen de geldende jazzgolf van de Amerikaanse westkust aanleunt.

De spreker, zanger, woordkunstenaar vandaag is Kokayi alias Carl Walker met zijn oranje potske op. Op de plaat is de zangpartij door iemand anders namelijk Kool A.D. De woorden gaan hier sneller dan bij de vorige band. Het is niet zozeer spoken word maar kortere herhalende woorden, op de maat van de muziek en dus eerder rap maar ook stevige teksten die we niet allemaal verstaan omdat het zo snel gaat. We ontvangen rake verhalende teksten over het sociale onverteerbare in de tegenwoordige Amerikaanse samenleving: ‘savage histories, brutal legacies, illusory democracies, feudal tendencies…’. Shit en fuck heb ik niet kunnen onderscheiden wat bij de echte rappers schering en inslag is.

Gelukkig is de rap er niet in elk nummer want het snarenkwartet houdt er soms een rustpauze in met haast wat kamermuziek. Dat is een welgekomen aflossing. Ambrose Akinmusire houdt van vele muziekstromingen en dat merken we dus hier en de komende dagen. Origami Harvest is soms taaie kost maar als je de tijd neemt, komt er zoveel prachtigs voorbij dat je weet dat het Akinmusire wederom gelukt is het publiek te verbluffen. Akinmusire is en blijft een man die statements wil maken en erin slaagt om onverenigbare muziekstijlen samen te brengen.  Het publiek staat toch recht op het einde.

Ze spelen haast de hele plaat in de volgorde: 'A Blooming Bloodfruit In A Hoodie', 'Miracle And Streetfight', 'Americana/The Garden Waits For You To Match Her Wilderness', 'Particle/Spectra',' Free, White And 21', 'The Lingering Velocity Of The Deads’ Ambitions'.

Pharoah Sanders Quartet

hoofdpodium 21u30

Pharoah Sanders (sax) – Benito Gonzalez (piano) – Oli Hayhurst (contrabas) – Gene Calderazzo (drums)

Wat een entree voor de al reeds 79 jarige Pharoah Sanders: al strompelend met een stok komt hij het podium op en neemt plaats op de stoel. En oef, ja wat klinkt hij goed. Hij is ontsproten aan John Coltrane’s groepen uit het midden van de jaren 60 en hij staat bekend om zijn kenmerkende diepe en rauwe saxgeluid barstensvol vuur en serene schoonheid. 

Ze openen met de classic ‘A Nightingale Sang in Berkeley Square’ dat uit het hart komt. De begeleiders geven lange solo’s en dit is kenmerkend tijdens de ganse set om, denk ik, Sanders wat krachten te doen sparen. We horen ook nog het swingender ‘Jitu’ of ook ‘The Creator Has a Masterplan’ waarbij zijn saxgeluid wel degelijk doet denken aan Trane. Maar halverwege het concert zakt het tempo wat en Sanders begint te neuriën en te zingen en dat is niet zijn sterkste kant. Hij probeert nog enkele dansmoves. De solisten geven weer lange solo’s en de pianist is soms op het vervelende af en etaleert zijn kunnen met herhaalde latin-akkoorden en de drummer mept er ook flink op los.
Op het einde krijgen we nog twee klassiekers van Trane met het mooie rustige doorleefde ‘Naima’ en de uitsmijter ‘Giant Steps’ dat sprankelend is gebracht alsof het uit de jaren ’60 komt. Pharoah kan het nog. Het publiek had er graag nog meer van gehad.

Reggie Washington & Fabrice Alleman | Reggie Washington Trio| Reggie Washington Vintage New Acoustic | Reggie Washington Rainbow Shadow

 club stage 16u50 -18u50 - 20u50 - 23U00

Reggie Washington (elektrische bas) - Fabrice Alleman (saxofoon) ,  Reggie Washington (bas) – Fabrice Alleman (tenor –en sopraansax) – E.J. Strickland (drums) ,  Reggie Washington (contrabas) – Fabrice Alleman (sax) – E.J. Strickland (drums) – Bobby Sparks (toetsen)

, Reggie Washington (elektrische bas) – Bobby Sparks (toesten) – Jozef Dumoulin (toetsen) – Patrick Dorcéan (drums) – DJ Grazzhoppa (draaitafels)

De New Yorkse bassist Reggie Washington heeft zijn residence in België en begint in duo met soulmate en Belgische saxofonist Fabrice Alleman. Ze kennen mekaar al ruim 10 jaar en spelen regelmatig op plaat of op podium samen. Ze brengen vandaag een hommage aan twee van de grootste saxofonisten uit de jazzgeschiedenis: John Coltrane en Wayne Shorter.

Het valt direct op hoe goed die Fabrice wel op sax kan spelen. Ik vind die nog beter dan de openingsband daarstraks op het hoofdpodium. Hij trekt wel de muziek naar zich toe en soleert veel en lang. Ze zitten beide op een hoge stoel. Duo’s zijn altijd interessant onder het motto 'less is more' en je ziet direct wat ze waard zijn. We horen enkele Trane nummers en natuurlijk ook het mooie rustige ‘Infant Eyes’ van Wayne Shorter uit 1966 van de mooie plaat ‘Speak no Evil’. Een fraai begin van de vier optredens van Reggie. We komen straks zeker terug.

     Nu spelen Reggie en Fabrice samen in trio met drummer E.J. Strickland en zetten meteen in met het overbekende ‘Footprints’ van Wayne Shorter. Dat is al een wervelende opener van dit kleine optreden in de garden stage. Hij speelt ‘Ledge’ (Ravi Coltrane) van Reggie’s eerste plaat ‘Lot of love,l ive’ uit 2006. Fabrice wisselt van tenor sax en sopraansax. Opzij kunnen enkele mensen zich niet bedwingen en beginnen te dansen. Een klein feestje. Top.

De groep blijft groeien: de derde set van Reggie Washington is er één met Fabrice Alleman, E.J. Strickland én de Amerikaanse keyboardspeler Bobby Sparks die we kennen van het Snarky Puppy-collectief. Ze spelen enkele nummers van de nieuwe plaat van Reggie waarin hij verlangt naar het hout en het authentieke van de contrabas daar waar dat we hem eerder kennen als elektrische bassist. We krijgen een mix van jazz, blues en soul.

Hij maakt tussendoor enkele keren promo voor zijn nieuwe plaat ‘Vintage New Acoustic’ die te koop aan de platenstand. Hij is wel geen vlotte prater. Hij zegt dat de plaat gaat over vrienden, mentors en jazzlegendes.  Ze spelen ‘Always moving’ gevolgd door het swingender ‘Half Position Woody’.  Ze spelen ook een mooi anthem voor de betreurde Roy Hargrove in het nummer ‘Strasbourg  Saint Denis”.  De toetsenist zat er destijds bij in de RH Factor die Hargrove bijstond. En kijk eens aan... Ambrose Akinmusire  en Kokayi komen de set vergezellen.  Ze eindigen met een duo van Strickland en Reggie met ‘Music evolution’ van Branford Marsalis van Buckshot LeFonque destijds.

Om de dag af te sluiten, brengt Reggie Washington een kwintet samen om een eerbetoon te brengen aan Jef Lee Johnson, een groot gitarist die dreigt in de vergetelheid te geraken. Lee Johnson speelde bij klinkende namen als Al Jarreau, Aretha Franklin, Erykah Badu, Esperanza Spalding en D’Angelo. Johnson overleed al zes jaar geleden, maar Reggie grijpt de kans om hem onder de aandacht te houden. Hij maakte eerder ook 2 platen ‘Rainbow shadow vol 1 & 2’.

Na een nummer  of twee druipen we huiswaarts af omdat we deze mannen al gezien hebben in Mechelen bij onze Jazzcontest Finale 2018.

Jazz Middelheim, al vijftig jaar bezig, houdt stand als een gemoedelijk en veilig festival dat  topkwaliteit blijft leveren tot eer en glorie van de jazzmuziek en haar publiek.

verslag Michel Proesmans